Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Nedir, Belirtileri Nelerdir? Toplumda meydana gelen çeşitli süreç ve değişimlerden dolayı insanlar birçok fizyolojik rahatsızlıkla karşılaşabildikleri gibi psikolojik olarak da çeşitli psikolojik problemler de yaşamaktadır. Bunlardan bazıları tanılanmış olarak karşımıza gelmektedir. Ancak bazı bireylerde herhangi bir belirti olmadan kişinin kendini hasta hissetmesine neden olan psikolojik bir hastalık meydana gelen hastalık türü de mevcuttur: Bilimsel adı ile hipokondiriyazis; halk dilinde ise ‘hastalık hastalığı’ olarak adlandırılmaktadır.

Bu rahatsızlığa sahip bireyler fiziksel olarak hiçbir ağrı, acı ya da bedensel olarak herhangi bir sorun yaşamasalar bile böyle bir sorun yaşadıklarını düşünerek bunun kendilerinde var olduğuna inanırlar ve sorunu çözmek için sürekli hareket halindedirler. Kendilerine profesyonellerce hiçbir sorun bulunmadığı söylenilse bile bu kişiler bu durumu kabul etmeden kendilerinin kesinlikle bir ya da birden fazla hastalığa sahip olduğunu ya da bu hastalık yüzünden öleceğine inanarak bunun tedavi edilmesi gerektiğini düşünerek hareket ederler.

Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis)

HASTALIK HASTALIĞI (HİPOKONDRİYAZİS) BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Kişiler sürekli sağlıkları için endişe duyarlar ve öznel sağlıklarını kontrol sık sık etmektedirler. Bu kontrol etme durumu çoğu zaman obsesif davranışa dönüşerek sürekli tekrarlanmaktadır.  ‘Kolumda bir ağrı var, aynı ağrı şimdi göğsümde acaba kalp krizi mi geçiriyorum?’, ‘Kesin kalp ile ilgili problemim var.’ gibi birçok düşünce içinde kaybolma ve bu düşüncelerini vücudunun çeşitli bölgelerinde tekrar etme eğilimindedirler. Kısacası düşünceler ile kendini muayene etme ve bir sorunun var olduğuna yine kendi düşünceleriyle kendine kabul ettirme.
• Kişilerde kendini sürekli kontrol etmeye dayalı olarak sürekli kaygının da eklendiği bir baş ağrısı, kalp ağrısı, cinsel isteksizlik, eklem ağrıları gibi belirtiler meydana gelmektedir. Bireyler olmayan ağrıların varlığına o kadar inanırlar ki günlük yaşam aktivitelerini bile (işe gitmek, okula gitmek, sosyalleşmek vb.) yerine getiremezler. Bu kişilere göre mutlaka fiziksel ve fizyolojik anlamda bir yerleri ağrıyordur ya da vücutlarında mutlaka bir hastalık mevcuttur.
• Sürekli olarak hastane hastane gezme, doktora gitme eğiliminde bulunurlar. Bu bireyler hastalığa olan inancını ve hastalığın varlığını belgelerle kanıtlamak isterler. Doktorlar bu kişilere herhangi bir sorun olmadığını söylese bile bu bireyler başka hastanelere, başka doktorlara başvurmaktan asla çekinmezler. Yapılan tahlilleri başka tahliller izler ve hepsinde bir sorun olmadığına, kişinin gayet sağlıklı olduğuna dair bulgular saptanır. Buna rağmen kişi bu sefer de tahlillerin yanlış yapıldığına, raporun yanlış yazıldığına ya da uzman kişinin gözünden bir şeyleri kaçırdığına yönelik düşünce geliştirir ve hastalığın hala kendisine olduğu inancını bu şekilde sürdürür.
• Bu kişilerin çevrelerinde herhangi bir hastalık (kanser, astım, diğer kronik rahatsızlıklar vb.) semptomu gösteren ya da tanısı olan bir hastalığa sahip kişiler varsa bu hastalık hastası olan birey de hemen kendinde bu hastalığa dair semptom aramaya başlar. Bu semptomu bulacağına o kadar inanır ki düşünceleri ile semptomu yaratır.
• Bu kişiler gerçekten hasta olduklarına o kadar inanırlar ki bu durumun aslında düşüncelerinden kaynaklandığına da asla inanmazlar ve bu yüzden değişim ve tedaviye oldukça uzak durmaktadırlar. Bu nedenle de psikolojik destek almak istemezler çünkü onlara göre asıl sorun bedenlerinde varlığını sürdürdüğüne inandıkları ama aslında hiç olmamış olan ağrılar ve hastalıklardır.
• Hastalık hastası bireyler sürekli kendileri ile ilgilendiklerinden dolayı sosyalleşme konusunda neredeyse hiç hareket etmezler ve bu yüzden yalnız kalırlar. Bu durum da kişilerde başka psikolojik sorunların (depresyon, kaygı vb) oluşmasına zemin hazırlayarak kişinin yaşamı üzerinde büyük, olumsuz bir etkiye neden olabilmektedir.

Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Belirtileri

HASTALIK HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR? 

Hipokondriyazis’in net bir biyolojik ya da fizyolojik nedeni olmamakla beraber kişilerin psikolojik süreçlerinden kaynaklanan ya da çevresel etmenler nedeni ile meydana gelen bir psikolojik rahatsızlık olduğu bilinmektedir. Kişi sürekli hastalıktan, ölümden, hastalanmaktan korkmaktadır ve bu korku kaygıya neden olarak kişiyi sürekli kendi sağlığını denetleme ihtiyacına sürüklemektedir.

Benzer şekilde yaşanan ani ve travmatik kayıplar, kişinin yakınlarından birinin zorlu geçişmiş olduğu hastalık süreci de bu hastalığın oluşmasına zemin hazırlayabilmektedir. Tüm bunlara ek olarak bireyin içinde büyüdüğü ve çocukluğunu geçirdiği aile yapısı, kültür, toplum yapısı, bireyin kişiliği gibi unsurlar da hastalığı meydana getiren çeşitli faktörler olarak ele alınabilmektedir.

Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Tedavisi

HASTALIK HASTALIĞI HİPOKONDRİYAZİSİN TEDAVİSİ NASILDIR?

Öncelikle her rahatsızlık gibi hastalığın varlığından şüphe edilmesi ile beraber bir uzmandan psikolojik destek alıp bu desteği sürdürmek çok önemlidir. Tam da bu noktada uzmanlar kişinin durumunu uygun yöntemler kullanarak değerlendirir ve bireyi rahatsızlığın hangi evresinde olduğunu görebilirler. Bu sayede uzman kişiler bireyi hangi teknik ile tedavi edebileceklerini ve sürecin nasıl ilerleyeceği konusunda bir yol haritası çizerler. Burada hem psikoterapi ile hem de psikofarmakolojik ilaçlar yardımıyla kişilerle problem üzerine çalışırlar.  Özellikle psikoterapi yöntemi olarak kişinin bilişindeki çarpıklıkları düzeltip bunları davranışa dökerek davranış değişikliği yaratabilmek amacı ile ‘ Bilişsel Davranışçı Terapi’ yöntemi kullanılmaktadır.

Bu yöntem ile hem terapist hem de danışan süreç içinde aktif rol alarak birlikte rahatsızlığa neden olan şeyler bulunabilir ve bunlarla nasıl çalışarak üstesinden gelinebilir.  İlaç desteği ise elbette uzman değerlendirmesine göre tedaviye eklenebilmektedir. Özellikle tedavi süreci için biraz ilerlemiş hastalarda ve ayrıca da başka psikolojik rahatsızlıkların varlığı bulunan kişilerde tedaviye ilaç desteği de katılması danışan yararına olabilmektedir. Bu tedavi yöntemleri harici kişinin kendine destek olması kendine dair çeşitli aktiviteler içerisine girmesi, duygularını ve düşüncelerini, hastalıklara ve hasta olmaya dair kaygılarını çevresiyle, eğer çevresi ile paylaşamıyorsa bir defter tutarak ona yazması ve okuyarak kendini daha net görebilmesi ve kendinde değiştirebileceği ya da yardım alması gereken noktaları daha da net görebilecektir.