Regülatör Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

Elektrik enerjisinin doğru ve verimli kullanılması her alanda büyük avantajlar sağlar. Elektrikle çalışan ve şarj edilebilen cihazlarda, elektrik akımı dalgalanmalarının yaşanmaması için voltaj seviyesini ayarlayan sistemleri ihtiyaç duyulur.

Regülatör elektronik cihazlarda dahili ya da harici olarak kullanılabiliyor. Elektrik şebekesinden gelen akımı, cihazın verimli çalışmasını sağlayacak düzeye getirerek cihaza aktarılmasını sağlar. Bu cihazın daha verimli kullanılmasını ve uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır.

Regülatör Nedir?

Elektrik sistemleri ile ilgili tanımlamalar daha çok sağladığı faydalar ön plana çıkartılarak yapılır. Regülatörler, güç kaynağına bağlı çalışan veya şarj edilebilir batarya sistemine sahip olan cihazların doğru voltaj seviyesinde çalışmasını sağlayan sistemler olarak tanımlanıyor.

İleri beslemeli ya da negatif beslemeli çalışma yöntemi ile voltaj düşüklüğü durumlarında tampon görevi yaparak elektrikle çalışan cihazın zarar görmesini önlüyor.

Regülatör Nedir?

Regülatör Ne İşe Yarar?

Elektrik enerjisi ile çalışan cihazlar, voltaj seviyesi doğru ayarlanamadığında dengesiz çalışmaya başlayacak ve arızalara neden olabilecektir.

Binalarda topraklama sistemi kullanılarak, elektrik sorunlarına çözümler bulunabiliyor. Ancak kullanılan cihazlara ve kullanım alanlarına göre elektrik enerjisinin gücünü her zaman kontrol etmek mümkün olmuyor.

Cihazların enerji girişinde kullanılan regülatörler, oluşabilecek her türlü elektrik akım bozukluğunu kontrol altında tutuyor.

Şebekeden yüksek oranda gelen akım direk olarak cihaza geçtiğinde cihaza zarar verecektir. Bu zararın önlenebilmesi için voltaj düzenleyiciler yani regülatörler kullanılarak cihazın akım değişkenliğinden zarar görmesinin önüne geçilir.

Regülatör Ne İşe Yarar?

Regülatör Nasıl Çalışır?

Regülatörlerin çalışma mantığı türlerine göre değişiklik gösterebiliyor. Genelde üç temel bileşenden oluşuyor.

• Geri besleme devresi,
• Geçiş elemanı kontrol devresi,
• Kararlı referans voltajı,

Geri besleme devresi, cihazın voltaj çıkışında bir değişiklik olduğunda algılar ve sistemin devreye girmesini sağlar. Kararlı referans voltajı verimli çalışmayı sağlayacak enerji ile ilgili sinyal üretir ve bu sinyali, geçiş elemanı kontrol devresine iletir.

Geçiş elemanı kontrol devresi gönderilen sinyale göre voltaj ayarını düzenleyerek cihaza iletilmesini ve elektrik akım dengesizliğinden etkilenmeden verimli çalışmasını sağlar. Çalışma mantığı, anlık voltaj kontrolünü yaparak, değişkenliklere göre düzenleme yapmak, cihazın zarar görmesini önlemektir.

Regülatör Nasıl Çalışır?

Regülatör Çeşitleri Nelerdir?

Elektrik enerjisinin her yere çok rahat ulaşması, insanların ihtiyaçları için farklı cihaz türlerinin üretilmesini sağlıyor.

Üretilen her cihazın daha verimli çalışması ve elektrik arızalarına karşı korunabilmesi için çeşitli koruyucu sistemler kullanılıyor. Bu koruyucu sistemlerden gibi voltaj düzenlemesini yapan regülatörlerdir. Kullanım alanlarına göre üretilen çeşitleri şunlardır.

• Lineer Voltaj Regülatörleri,
• Seri Regülatörler,
• Şönt Regülatörler,
• Anahtarlama Voltaj Regülatörleri,
• Step Up Regülatörleri,
• Step Down Regülatörleri,
• Inverter Regülatörler,

Lineer modelleri, voltaj bölücü olarak tasarlanır ve güç kaynaklarının düzenlenmesini sağlar. Düşük çıkış voltajı verir ve giriş voltajını artırmaz. Kullanım alanlarına göre çeşitleri soğutucuya ihtiyaç duyup duymadığına, voltaj düzenleme oranına göre seçilerek, elektrikli cihazlar için en uygun olanı kullanılmaya çalışılır.

Regülatör Çeşitleri Nelerdir?

Regülatörlerin Kullanım Alanları

Günümüzde elektrikli cihazlar, yaşamın her alanında kullanılıyor. İnsanlar, yaşam konforları için her iş için farklı elektrikli cihaz türünü kullanabiliyor. Günlük yaşamda sıklıkla kullandığımız cihazlar, iletişim cihazları, bilgisayarlar, televizyon, üretim makinaları vb. gibi çok fazla çeşitten oluşuyor.

Tüm cihazların, elektrik voltajını doğru kullanabilmesi ve sorunsuz çalışabilmesi için regülatörlere ihtiyacı vardır. Kullanıma alanları denildiğinde, tüm elektrikli cihazlar olarak açıklama yapılabilir.

Her elektrikli cihazın kullanım amacına göre elektrik voltaj giriş değeri farklıdır. Bunun için regülatörlere ihtiyaç vardır ve elektrik şebekesinden gelen akımın cihazın ihtiyacı olduğu voltaj oranında ayarlanması gerekiyor.

Regülatörlerin Kullanılması Zorunlu Olan Alanlar

Kullanmanın asıl amacı, elektrik akımından dolayı makinaların zarar görmesini önlemektir. Bazı teknik cihazlar hassas üretildiği için voltaj akımında artış ya da düşme olmamalıdır. Bunun için cihazın özelliklerine ve tasarımına göre regülatörlerini kullanılması zorunla hale gelebiliyor. Kullanımı zorunlu olabilecek yerler ve sistemler şunlardır.

• Asansörler,
• Kartlı geçiş sistemleri,
• Aydınlatma sistemleri,
• Ofisler,
• Dişçilik ekipmanları,
• Tasarım ve tekstil makinaları,

Buna benzer tüm sistemlerde voltajın gelip gitmesi, sistemin çalışmasını etkileyecek ve bazı sistemlerin durmasına neden olabilecektir. Bunun için birçok alanda kullanımı zorunlu olarak görülür. Elektrik enerjisinin kullanıldığı cihazların trafoya olan uzaklık durumları regülatörlerin hangi oranda ve nerelerde kullanılabileceğini gösteriyor.

Regülatörlerin Kullanılması Zorunlu Olan Alanlar

Lineer Voltaj Regülatörlerinin Kullanımı

Lineer voltaj dengeleyiciler, daha çok güç kaynağını düzenlemek ve voltaj bölücü olarak kullanılır. Standart regülatörler olarak bilinir. Kullanım amacına göre özel tasarlanır ve düşük çıkış voltajını hızlı tepsi süresi ile iletir. Düşük gürültü özelliğine sahip olmasına rağmen verimlilik oranı düşüktür.

Hızlı ısınma sağladığı için soğutucuya ihtiyaç duyar ve geniş alanlarda kullanılması önerilir. Elektrikli cihaz giriş voltajında herhangi bir artış sağlamaz.

İki farklı türü vardır. Seri ve şönt olarak tasarlanır. Seri modelinde kullanılan özel bileşen, bileşenin direncini değiştirir ve voltajı düzenler. Şönt ise besleme voltajı düzenlemesi yaparak topraklama sistemine voltaj yönlendirmesi yapar.

Anahtarlama Voltaj Regülatörleri

Negatif geri besleme sistemi olarak çalışır. Voltaj dengesinde değişiklik algıladığında bileşeni kaparak akımın cihaza geçmesini önler ve geri dönmesini sağalar. Elektrikli cihazın türüne ve yapısına göre anahtarlama voltaj regülatörlerinin ağırlığı, boyutu, güç kontrol özellikleri verimlilik açısından önemlidir.

Yavaş tepki süresine, yüksek çıkış voltajına ve gürültülü çalışmasına bakılarak olumsuz yönleri ortaya konulur. Ayrıca pahalı sistemdir. Kullanım alanlarına göre olumlu ve olumsuz yönleri vardır.

Elektrikli cihazları voltaj dalgalanmalarının oluşturacağı arızalara karşı koruduğu için birçok sistemde zorunlu olarak kullanılır. Kullanım alanları ve voltaj çıkışlarına göre üç farklı tipi vardır. Step up, Step down, Inverter olarak üretiliyor. Step down giriş voltajını düşürürken, ınverter ihtiyaca göre düzenler.

Anahtarlama Voltaj Regülatörleri